Κεραμικά Ιζνίκ

Από τον 16^ο αιώνα στην πόλη Ιζνίκ (Νίκαια) της Μικράς Ασίας λειτουργούν εργαστήρια αγγειοπλαστικής, στα οποία κατασκευάζονται τα ομώνυμα κεραμικά. Τα κεραμικά αυτά με τα φωτεινά χρώματα και τα φυτικά σχέδια γίνονται περιζήτητα τόσο στα χρόνια παραγωγής τους όσο και αργότερα στον 19^ο αι. από τους Ευρωπαίους.

Τα εργαστήρια του Ιζνίκ προμήθευαν το παλάτι του Σουλτάνου με διάφορα αγγεία και με πλακίδια για τη διακόσμηση κοσμικών και θρησκευτικών κτηρίων. Τουλίπες, ρόδα, γαρύφαλλα, κυπαρίσσια είναι τα πιο διαδεδομένα μοτίβα. Η παραγωγή αυτή συνεχίζεται μέχρι τον 17^ο αι., οπότε σταδιακά παρακμάζει και το κέντρο παραγωγής μεταφέρεται στην Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας.

Στην Κιουτάχεια από τον 18^ο αι. παρατηρείται η ακμή των εργαστηρίων κεραμικής, τα οποία βρίσκονταν στα χέρια των Αρμενίων. Στα τέλη του 19^ου αι. οι αγγειοπλάστες, Αρμένιοι και Έλληνες, επιχειρούν αναβίωση του παρελθόντος αντιγράφοντας τα μοτίβα του 16^ου αι. Πλακίδια με τη γνωστή φυτική διακόσμηση, τουλίπες, γαρύφαλλα, μακριά φύλλα saz, κοσμούν δημόσια και ιδιωτικά κτήρια.

Από τις αρχές του 20ού αι. και ιδιαίτερα μετά το 1922 αγγειοπλάστες από την Κιουτάχεια καταφεύγουν στην Ελλάδα. Το 1923 ο Μικρασιάτης Μηνάς Πεσμαζόγλου ιδρύει στο Φάληρο τη βιομηχανία ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑ, όπου αξιοποιούνται οι γνώσεις και η εμπειρία των προσφύγων. Στην παραγωγή αυτών των εργαστηρίων συνεχίστηκε η παράδοση της Κιουτάχειας και στις δημιουργίες τους αναδεικνύονται τα διακοσμητικά μοτίβα των Ιζνίκ παράλληλα με ελληνικά θέματα.  Τα χρώματα έντονα,  το μπλε του κοβαλτίου, το πράσινο, το τυρκουάζ, το μωβ, το κοραλλί και το κίτρινο .

Παράγονται διακοσμητικά αντικείμενα όπως πιάτα, φιάλες (μποτίλιες, καράφες), ανθοδοχεία,, κηροπήγια τα οποία έφεραν την επιγραφή «ΚΙΟΥΤΑΧΙΑ ΑΘΗΝΑΙ» ή «KIOUTACHIA – ATHENS». Η εγχώρια ελίτ της εποχής υιοθετεί την καλλιτεχνική παραγωγή και τα χρησιμοποιεί και ως διακοσμητικά στοιχεία σε δημόσια κτίρια κύρους όπως η Βουλή των Ελλήνων, τα υποκαταστήματα ανά την ελληνική επικράτεια της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και ιδιωτικές κατοικίες της ανώτερης κοινωνικής τάξης.

 Οικονομικά προβλήματα και η έλλειψη κρατικής επιχορήγησης εξαναγκάζουν το Μηνά Πεσματζόγλου το 1947 σε παραίτηση. Το εργοστάσιο υπό νέα διεύθυνση κλείνει οριστικά το 1955.

Η συλλογή των αδελφών Βίκτωρος και Κρίτωνος Διαλυνά, την οποία δώρισαν στο Μουσείο αποτελείται από 100 τεμάχια, εκ των οποίων εκείνα της προθήκης 1 προέλευσης Τουρκίας του τέλους του 19^ου αι.. και των υπολοίπων προθηκών της Φαληρικής ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ.